Λιπαρά Οξέα

ΛΙΠΑΡΑ OΞΕΑ

Τα Λιπαρά Oξέα (Fatty Acids) διακρίνονται σε Κορεσμένα Λιπαρά Oξέα (Saturated Fatty Acids) και Ακόρεστα Λιπαρά Oξέα (Unsaturated Fatty Acids). Τα πρώτα έχουν απλούς δεσμούς μεταξύ των ατόμων άνθρακα (C-C), ενώ τα δεύτερα έχουν έναν ή περισσότερους διπλούς δεσμούς (C=C).

Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα συνιστάται να μην αντιπροσωπεύουν πάνω από το 11% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων, γιατί αυξάνουν τη χοληστερίνη και τους κινδύνους καρδιακών και πολλών άλλων παθήσεων, μεταξύ των οποίων διαβήτης και καρκίνος.

Γενικά, τα ζωικά λίπη είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και φτωχά σε ακόρεστα, ενώ το αντίθετο συμβαίνει με τα ιχθυέλαια και τα φυτικά έλαια, με ορισμένες εξαιρέσεις, όπως το λάδι ινδικής καρύδας και το φοινικέλαιο.

Στη βιομηχανία τροφίμων είναι πολύ διαδεδομένη η μετατροπή ακόρεστων ελαίων (ακόρεστων λιπαρών οξέων) σε στερεά και ημιστερεά μαγειρικά λίπη και μαργαρίνες, με την προσθήκη υδρογόνου στους ακόρεστους (διπλούς), δεσμούς. Η διαδικασία λέγεται υδρογόνωση, τα δε υδρογονωμένα λίπη έχουν ιδιότητες παραπλήσιες με εκείνες των κορεσμένων λιπών (κορεσμένων λιπαρών οξέων). Δεδομένης της βλαπτικότητας των υδρογονωμένων λιπών, η οποία έχει αποδειχθεί και με εξειδικευμένες μελέτες, αποτελεί πράξη σύνεσης η αποφυγή κατά το δυνατόν, τροφίμων που στα συστατικά τους περιέχουν τον όρο “υδρογονωμένο”. Βέβαια αυτό δεν είναι δυνατόν με τρόφιμα που πωλούνται χύμα, όπως γλυκίσματα και πίτες…

Τα Ακόρεστα Λιπαρά Oξέα, τα οποία δεν αυξάνουν τη χοληστερίνη και έχουν ευεργετική δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα, κατατάσσονται σε Μονοακόρεστα Λιπαρά Oξέα με ένα διπλό δεσμό άνθρακα και σε Πολυακόρεστα Λιπαρά Oξέα με δύο ή περισσότερους διπλούς δεσμούς άνθρακα.

Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα αντιπροσωπεύονται κυρίως από το ελαϊκό οξύ (Ωμέγα–9), το οποίο αποτελεί το 72% των λιπαρών οξέων της ελιάς, είναι δε και το λιπαρό οξύ με τη μεγαλύτερη διάδοση στη φύση. Έρευνες έδειξαν ότι είναι ευεργετικό για την καρδιά, ενώ ίσως έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Από τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ιδιαίτερη σημασία έχει η ομάδα των Ωμέγα-3 και η ομάδα των Ωμέγα-6 λιπαρών οξέων.

Πηγή: Κατάλογος-Οδηγός Nature’s Plus, ελληνική έκδοση 2011